از استاندارد برق ساختمان چه می دانید؟ مرجع کامل استاندارد برق کشورهای مختلف

آیا هنگام خرید دستگاه های برقی وارداتی به تفاوت استاندارد برق کشورهای مختلف توجه می کنید؟!

آیا می دانستید کشورهای مختلف دنیا استاندارد برق متفاوتی دارند و هنگام خرید دستگاه های برقی وارداتی باید به این تفاوت ها توجه کنیم؟

همانطور كه همه ی ما مي دانيم، ولتاژ تک فاز برق ایران ۲۲۰ ولت و فركانس آن ۵۰ هرتز می باشد و تمام دستگاه های برقی مورد استفاده ی ما نیز با این استاندارد برق هماهنگ شده است. به طوری که اگر ولتاژ نسبت به این مقدار استاندارد برق، به میزان قابل ملاحظه ای افزایش و یا کاهش یابد، مشکلات، اختلالات و خرابی هایی در دستگاه های برقی به وجود می آورد. به عنوان مثال اگر سشواری را که برای ولتاژ ۱۱۰ ولت طراحی شده است، به برق ۲۲۰ ولت وصل و آن را روشن کنید، خواهید دید که از از دهانه ی آن شعله بیرون می زند! البته عکس این داستان هم صادق است و اگر دستگاه برقی ۲۲۰ ولتی را به برق ۱۱۰ ولت متصل کنید، حتماً مشکلاتی به وجود می آید.

تفاوت فركانس نیز در وسايلي كه مجهز به الكتروموتور هستند باعث كاهش یا افزایش سرعت گردش موتور مي شود و همچنین در کار مصرف كننده هايی مانند تلویزیون نیز اختلال ایجاد می کند. مثلاً اگر ما تلویزیونی که برای استاندارد برق با فرکانس ۶۰ هرتز طراحی شده است را، به برق ایران متصل کنیم، حتماً از تند نشان دادن تصاویر، چشم درد خواهیم گرفت! به صورت مشابه اگر به تلویزیونی که برای استاندارد برق ۵۰ هرتز طراحی شده است، فرکانس بیشتری بدهیم، اینطور به نظر می رسد که داریم صحنه ی آهسته نگاه می کنیم! اگر دقت کرده باشیم حتماً متوجه شده ایم که وقتی برق قطع می شود و می آید، لامپ حالت چشمک زن پیدا می کند، چون زمانی که برق شهری تازه می آید، فرکانس آن ۵۰ هرتز نیست و نوسان دارد و دقیقاً به همین خاطر است که برای لوازم برقی مانند یخچال، تلویزیون و … از محافظ برق استفاده می کنند. بنابراین بسیار مهم است که مصرف کننده هایمان با استاندارد برق محل زندگیمان هماهنگ باشند.

 استاندارد برق کشورهای مختلف دنیا

کشورهای مختلف دنیا، استاندارد برق متفاوتی را برای خود تعریف کرده اند. حتماً برای شما پیش آمده که با خرید یک کالای برقی الکترونیکی، مثل گوشی موبایل یا لپتاپ، با کابل برقی رو به رو شوید که شباهتی به دوشاخه های برق معمول ما ندارد و با پریزهای معمول خانه های ما سازگار نیست. البته در چنین شرایطی با یک مبدل می توان مشکل را حل نمود. اما اگر بخواهید از لوازم و دستگاه هایی که برای استاندارد برق سایر کشورها طراحی شده استفاده کنید و یا بخواهید به کشورهای دیگر سفر کنید ممکن است با مشکلات بیشتری برای استفاده از وسایل برقی رو به رو شوید. چرا که در استاندارد برق کشورهای مختلف دنیا علاوه بر دوشاخه ها و پریزهای برق متفاوت، از ولتاژها و فرکانس های برقی متفاوتی نیز استفاده می کنند. این تفاوت ها ناشی از تفاوت امکانات و منابع معدنی، وسعت جغرافیایی کشورها، تعداد نیروگاه ها، فاصله نیروگاه ها از محدوده ی شهری، تدابیر اقتصادی و سیاسی و … می باشد.

تفاوت های موجود در استاندارد برق کشورهای دنیا را می توان به سه پارامتر عمده تقسیم نمود:

1. تفاوت های فیزیکی اتصالات (دو شاخه و پریز)
2. تفاوت های ولتاژ
3. تفاوت های فرکانس

پارامتر اول در استاندارد برق (دو شاخه و پریز) مشکل زیادی به وجود نمی آورد و همانطور که اشاره شد با یک مبدل قابل حل است، برای پارامتر دوم استاندارد برق (ولتاژ) می توان دو نوع بازه ی ۱۱۰ تا ۱۲۷ ولت و ۲۲۰ تا ۲۴۰ ولت تعریف نمود و در نهایت برای پارامتر سوم استاندارد برق (فرکانس) دو حالت ۵۰ و ۶۰ هرتز وجود دارد. شکل زیر این چهار دسته بندی را برای نقاط مختلف دنیا نشان می دهد.

تاثیر تغییر ولتاژ بر استاندارد برق دستگاه های الکتریکی

علاوه بر در نظر گرفتن استاندارد برق متفاوت کشورها، هنگام خرید دستگاه های برقی وارداتی، باید در نظر داشته باشیم که در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، معمولاً افت ولتاژ و یا افزایش ولتاژ قابل ملاحظه وجود دارد، که این مسأله نیز موضوعی بسیار جدی برای آسیب دیدن دستگاه های برقی به شمار می رود. بنابراین دستگاه هایی که در چنین کشورها و یا سفارشی برای این کشورها ساخته می شوند، مجهز به تنظیم کننده های محافظتی ولتاژ برق می باشند. در غیر این صورت لازم است خودمان به صورت مجزا از تنظیم کننده های ولتاژ برق (استاپ لایزر) استفاده کنیم.

در حال حاضر در کشورهای مختلف دنیا ۱۵ نوع استاندارد مختلف از پریز و دو شاخه ی برق وجود دارد که هر کدام از آن ها که توسط اداره تجارت بین المللی (ITA) ثبت و با یکی از حروف الفبای انگلیسی (از A تا O) نام گذاری شده است. شکل زیر استانداردهای مختلف دو شاخه و پریز در کشورهای مختلف دنیا همراه با نامگذاریشان را نشان می دهد.

در پایان جدول کاملی از استاندارد برق تعریف شده به عنوان مرجع استاندارد همه کشورهای مختلف ارائه می شود.